Kleszcz pospolity – (Ixodes ricinus)
Kleszcze (różne gatunki) są przenosicielami wirusów, bakterii i riketsji chorobotwórczych. Mogą zakazić żywiciela krętkami boreliozy (borelioza z Lyme = krętkowica kleszczowa), pałeczką tularemii Francissella tularensis, riketsją Coxiella burnetii (gorączka Q), Rickettsia canada (gorączka plamista Gór Skalistych), Rickettsia conori (gorączka śródziemnomorka – guzkowa, południowoafrykańska, dur kleszczowy, gorączka kleszczowa), Rickettsia australis (dur kleszczowy Queensland), Rickettsia akari (ospa riketsjowa) i wirusem kleszczowego zapalenia mózgu.
Morfologia
Dymorfizm płciowy. Samica dorasta do 4,5 mm, a samiec do 2,5 mm. Barwa ciała brązowawa, brunatna. Posiada kłująco-ssący narząd gębowy. Na stopie I pary odnóży (długich) posiadają narząd Hallera, będący zmysłem węchu (wrażliwy na składniki potu) i receptorem wilgotności. Narząd gębowy wyposażony w kolce i haczyki zakrzywione do tyłu, dzięki czemu silnie przywiera do ścian ranki. Pedipalpy długie i w grube. Chelicery wychodzą z obszernych pochewek. W Polsce występuje 21 gatunków kleszczy.Sposób zasiedlania żywiciela
Kleszcze przesiadują na roślinach oczekując na swojego żywiciela. Odnóża I pary są wówczas wyciągnięte do przodu, aby pasożyt mógł sprawnie przyczepić się do powierzchni żywiciela. Żywicielami postaci dorosłych są rozmaite gatunki ssaków. Mogą głodować nawet 1,5 roku. Ssanie krwi odbywa się w ciągu 3-6 dni. Najedzony kleszcz odpada, samice składają jaja u nasady różnych roślin zielnych. Larwy pasożytują na gadach, ptakach lub drobnych ssakach. Kolejna postać larwalna (nimfa) pasożytuje na większych ssakach (np. zającach, wiewiórkach). Dorosłe osobniki wypełzają na rośliny w celu przejścia na żywiciela – duże ssaki, w tym człowieka.Objawy
W miejscu ssania krwi przez kleszcza pojawia się plama, potem lekki obrzęk. Najczęściej kleszcz jest zauważony lub wyczuty przez człowieka. Po usunięciu kleszcza objaw skórny znika w ciągu 4-7 dni bez pozostawienia śladu. Rzadko powstają objawy ogólne. Problemem jest, jeżeli kleszcz osiądzie w miejscu silnie owłosionym lub trudno dostępnym i długo pasożytuje, przez kilka dni (np. w okolicy odbytu, za kolanem, za uchem, w okolicach narządów płciowych, pod pachą, na grzbiecie, na potylicy). Może wtedy dojść do paraliżu kleszczowego, bólów mięśni, zwłaszcza przy wykonywaniu pracy fizycznej. Paraliż posuwa się ku górze, zajmując kolejne nerwy ruchowe. Odruchy stają się stłumione lub zanikają.Kleszcze (różne gatunki) są przenosicielami wirusów, bakterii i riketsji chorobotwórczych. Mogą zakazić żywiciela krętkami boreliozy (borelioza z Lyme = krętkowica kleszczowa), pałeczką tularemii Francissella tularensis, riketsją Coxiella burnetii (gorączka Q), Rickettsia canada (gorączka plamista Gór Skalistych), Rickettsia conori (gorączka śródziemnomorka – guzkowa, południowoafrykańska, dur kleszczowy, gorączka kleszczowa), Rickettsia australis (dur kleszczowy Queensland), Rickettsia akari (ospa riketsjowa) i wirusem kleszczowego zapalenia mózgu.
